Fotografowanie a ochrona wizerunku

20 sierpnia 2021

W dobie nowoczesnych technologii i komunikacji przez kanały social media – istotna jest ochrona własnego wizerunku, a także uszanowanie prawa do wizerunku innych osób. Przekonaj się co na temat prawa do wizerunku mówią eksperci prawni Availo.

Wizerunek człowieka oznacza jego podobiznę – utrwaloną w taki sposób, że może on być rozpoznany. Dla przykładu, może to być utrwalenie wyglądu na zdjęciu, portrecie, filmie czy jakimkolwiek innym nośniku, który umożliwia identyfikację danej osoby.

Przepisy prawne na temat wizerunku

Regulacje odnoszące się do wizerunku w prawie polskim zostały rozdzielone na Kodeks Cywilny oraz ustawę o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych. Na gruncie przepisów kodeksu cywilnego wizerunek zaliczany jest do kategorii dóbr osobistych i podlega ochronie. Jest to prawo oddzielne, niezależne od innych praw osobistych. Zakres ochrony wizerunku został natomiast szczegółowo przedstawiony w przepisach ustawy z dnia 4 lutego 1994 r o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych. Podstawowym przepisem regulującym kwestie ochrony wizerunku jest artykuł 81 ustawy o prawie autorskim. W myśl tego przepisu rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.

Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku

Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku jest podstawową zasadą jakiej należy przestrzegać mając na uwadze zasady obowiązujące w przepisach prawa autorskiego. Forma udzielenia takiej zgody nie została szczegółowo wskazana, więc może być udzielona w dowolny sposób, ważne, aby była niewątpliwa, udzielona z pełną świadomością. Zezwolenie nie jest wymagane w przypadku, gdy osoba pozująca otrzymała uzgodnioną wcześniej zapłatę za pozowanie, tak jak w przypadku modelki oraz nie zastrzegła w sposób nie budzący wątpliwości, iż dla rozpowszechniania jej wizerunku wymagana jest jej zgoda. Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie jest również konieczne w przypadku osoby powszechnie znanej, gdy udostępnienie wizerunku ma związek z pełnioną przez nią funkcją publiczną, dotyczącą działalności politycznej, społecznej, zawodowej.

Zgody nie potrzebujemy także w przypadku, gdzie wizerunek danej osoby stanowi jedynie szczegół jakieś określonej całości jak krajobraz czy impreza o charakterze publicznym. Należy jednak pamiętać, że osoba przyjmującą zapłatę i wyrażająca zgodę na rozpowszechnianie swojego wizerunku, w dalszym ciągu musi być świadoma miejsca, czasu i charakteru takiej publikacji.

Brak zgody

W przypadku udostępnienia wizerunku osoby bez jej zgody, mamy prawo żądać zaniechania tego działania. Osoba pokrzywdzona może wystąpić o podjęcie czynności mających na celu usunięcie skutków zaistniałej sytuacji. Przez czynności możemy rozumieć tutaj: złożenie publicznego oświadczenia w odpowiedniej treści i formie, takie jak przeproszenie, sprostowanie nieprawdziwych informacji czy wyjaśnienie zaistniałej sytuacji.

Jeżeli naruszenie było zawinione sąd może przyznać tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę odpowiednią sumę pieniężną bądź na żądanie pokrzywdzonego zobowiązać sprawcę do zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel o charakterze społecznym. Roszczeń tych nie możemy dochodzić później niż po upływie 20 lat od śmierci osoby, której wizerunek został rozpowszechniony bez jej zgody.