Głosowanie korespondencyjne w dobie epidemii COVID-19

15 kwietnia 2020

Jak miałyby przebiegać wybory polegające na wysyłce kart?

Wybory prezydenckie zostały ogłoszone na dzień 10 maja i wprawdzie nie wiadomo jeszcze jaki ostatecznie będzie tryb i przebieg głosowania, ale warto już dziś zapoznać się z tematem głosowania korespondencyjnego.

Dotychczasowe regulacje w zakresie głosowania korespondencyjnego

Kodeks wyborczy przewidywał dotąd możliwość głosowania korespondencyjnego jedynie przez wyborców niepełnosprawnych.

W dniu 31 marca 2020 r. znowelizowano ustawę kodeks wyborczy i uchwalono, że głosować korespondencyjnie może również wyborca:

1) podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;

2) który najpóźniej w dniu głosowania kończy 60 lat.

W dniu 6 kwietnia 2020 r. Sejm uchwalił projekt ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., a następnie ustawa została przekazana do Senatu.

Kto i kiedy dostarczy pakiet wyborczy?

Wyborca głosujący w wyborach nie musi składać wniosku o skorzystanie z możliwości głosowania korespondencyjnego. Głosowanie ma się odbywać bez przerwy, od godziny 6.00 do godziny 20.00.

W projekcie zobligowano operatora pocztowego do doręczenia pakietu wyborczego bezpośrednio do skrzynki pocztowej wyborcy lub pod jego inny, wskazany w spisie wyborców adres.

Co zwiera pakiet wyborczy?

W skład pakietu wyborczego wchodzi:

1) koperta zwrotna;

2) karta do głosowania;

3) koperta na kartę do głosowania;

4) instrukcja głosowania korespondencyjnego;

5) oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania.

Jak wygląda planowany proces głosownia?

  1. Na wstępie od wyborcy wymaga się, aby podpisał oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania, a także wypełnił je w miejscu do tego przeznaczonym i wpisał swoje imię i nazwisko oraz numer PESEL.
  2. Kolejno wyborca wypełnienia kartę do głosowania, a następnie wkłada ją do koperty, którą zakleja.
  3. Następnie w/w kopertę wkłada do koperty zwrotnej, łącznie z podpisanym oświadczeniem, o którym mowa w pkt. 1.
  4. Kopertę umieszcza się samodzielnie lub za pośrednictwem innej osoby, nie wcześniej niż o godzinie 6.00 i nie później niż do godziny 20.00 w dniu głosowania, w specjalnie przygotowanej do tego celu nadawczej skrzynce pocztowej operatora wyznaczonego na terenie danej gminy.

Co dalej dzieje się z kartami do głosowania?

Karty będą podlegały liczeniu, przy czym kartę uważa się za nieważną i nie bierze się jej pod uwagę przy ustalaniu wyników głosowania w gminie, jeżeli:

1) w kopercie zwrotnej brak jest podpisanego oświadczenia wyborcy o osobistym i tajnym oddaniu głosu, lub

2) na oświadczeniu o osobistym i tajnym oddaniu głosu, wyborca nie wpisał swojego imienia i nazwiska lub numeru PESEL lub wpisał te dane nieczytelnie, lub

3) koperta na kartę do głosowania nie jest zaklejona;

4) wyborca, którego dane wpisane są na oświadczeniu, nie widnieje w spisie wyborców przekazanym gminnej obwodowej komisji wyborczej;

5) koperta zwrotna, do której dołączono oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu z danymi tego wyborcy, została już wcześniej wrzucona do urny.

Za co grozi odpowiedzialność karna?

W projekcie wskazano, że kto kradnie kartę do głosowania lub oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu – podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega ten, kto umieszcza w nadawczej skrzynce pocztowej przerobioną lub podrobioną kartę do głosowania.

Dodatkowo wskazano, że karze grzywny podlega ten, kto bez uprawnienia otwiera pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną, a także ten, kto bez uprawnienia niszczy pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną.