Kontrola szafek pracowniczych

8 października 2021

Kontrola szafek pracowniczych to temat, który budzi wiele kontrowersji. Czy pracodawca ma prawo przeszukać szafkę pracownika, w jakich okolicznościach jest to dozwolone, a kiedy pracodawca przekracza swoje uprawnienia?

Choć w szafkach udostępnionych w zakładach pracy pracownik może trzymać swoje prywatne rzeczy, to szafka, jako przedmiot, jest własnością pracodawcy. Głównym jej przeznaczeniem jest przechowywanie rzeczy związanych z wykonywaną pracą - na przykład odzieży roboczej, materiałów biurowych itp. Pracodawca ma pełne prawo dysponowania kluczami zapasowymi do szafek pracowniczych znajdujących się na terenie zakładu pracy. Z jednej strony jest to pewna forma zabezpieczenia, w sytuacji zagubienia czy zniszczenia kluczy, którymi na co dzień dysponuje pracownik, z drugiej zaś daje pracodawcy możliwość do kontroli szafek. Nie oznacza to jednak, że zatrudniający może według własnego uznania i bez jakichkolwiek podstaw przeszukiwać szafki pracownicze. Stałoby to w sprzeczności z artykułem 11¹ Kodeksu pracy, gdzie pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Dodatkowo pracodawca jest zobowiązany do zapewniania bezpiecznych warunków pracy czyli do sytuacji, w kórej nie będzie naruszanie dobro osobiste pracownika.

Uregulowania dotyczące tego w jakich okolicznościach dopuszczalne jest przeszukanie szafki pracownika powinny zostać zapisane w regulaminie lub zbiorowym układzie pracy. Co istotne, każdy z pracowników powinien mieć możliwość zapoznania się z tymi wytycznymi. Przeszukanie szafek odbywa się po wcześniejszym uprzedzeniu pracowników, co nie oznacza, że pracodawca raz jeszcze ogłasza, że w zakładzie pracy będą przeprowadzane takie czynności, tylko, że pracodawca powołuje się na zapisy regulaminu, w którym zostało to już usankcjonowane. Jeśli jednak żaden z ww. dokumentów nie zawiera informacji o tego typu sytuacji, pracodawca powinien powiadomić załogę w innej formie, na przykład przez umieszczenie stosownego ogłoszenia na tablicy informacyjnej. Kontrola szafek odbywa się w obecności przedstawiciela pracodawcy, z pełnym poszanowaniem zasad współżycia społecznego, a także powinna przebiegać w obecności pracowników. Z reguły pracodawca ucieka się do tego typu rozwiązania w sytuacji, kiedy na przykład w firmie ukradziono jakąś rzecz lub pieniądze i w celu wykrycia sprawcy przeszukanie szafek okazuje się dopuszczalne, a nawet niezbędne.

Z nadużyciami w tym zakresie mielibyśmy do czynienia w sytuacji, gdyby pracodawca przeszukiwał szafki bez uzasadnionej przyczyny lub w przypadku, gdyby skradziona została rzecz o znacznie większych gabarytach niż może pomieścić szafka pracownicza. Dodatkowo, gdyby zatrudniający stosował takie praktyki wielokrotnie i uporczywie, mógłby zostać oskarżony o mobbing.

Podsumowując całość naszych rozważań w temacie kontroli szafek pracowniczych należy stwierdzić, że takie przeszukania w zakładzie pracy są możliwe, jednak muszą mieć one wyraźnie i uzasadnione przyczyny, a pracodawca nie może dopuszczać się jakichkolwiek nadużyć w tym zakresie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U.2020.1320 t.j.