Koronawirus w aspekcie prawnym

28 lutego 2020

W związku z doniesieniami medialnym a także informacjami płynącymi z Ministerstwa Zdrowia, o potencjalnym zagrożeniu epidemiologicznym w związku z koronawirusem, warto zastanowić się na aspektem prawnym, który być może jest niezmiernie istotny w kontekście ochrony naszego zdrowia i życia.

Stan zagrożenia epidemicznego rozumiany jest jako sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych.

Stan potencjalnego zagrożenia
Obecnie na terytorium Polski, mówi się o potencjalnym zagrażaniu, ale sam stan zagrożenia epidemicznego nie został ogłoszony. Jeżeli bowiem stwierdza się zagrożenie epidemiczne i występuje ono na obszarze więcej niż jednego województwa, stan zagrożenia epidemicznego ogłasza i odwołuje, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, na wniosek Głównego Inspektora Sanitarnego. Obowiązek taki również dotyczy wystąpienia także stanu epidemii.

Zadania podmiotów państwowych
W celu zapewnienia skuteczności działań służących ochronie zdrowia publicznego przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi podmiotem zobligowanym do sporządzenia planu działania na wypadek wystąpienia epidemii, jest wojewoda. Wojewódzki plan sporządzany jest co do zasady na okres trzech lat, z możliwością aktualizacji. Wojewoda podaje plan do publicznej wiadomości, w szczególności przez zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej danego województwa.

Ponadto takie organy jak: Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ośrodki referencyjne i instytuty badawcze zobligowane są do współdziałania między sobą w celu zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, rozpoznawania i monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz zapewnienia systemu wczesnego powiadamiania o zagrożeniu epidemicznym w kraju.

Zarządzanie kryzysowe
W kontekście zagrożenia epidemiologicznego, można spotkać się z zestawieniem go do pojęcia sytuacji kryzysowej. Definicja sytuacji kryzysowej znajduje się, z kolei w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r.o zarządzaniu kryzysowym i należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków. Tworzy się Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne plany zarządzania kryzysowego.

Każdy plan zawiera m.in. charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń, zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego czy zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach kryzysowych.

Obowiązki obywateli
Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są zobowiązane na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o Zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, do określonych zachowań. Tytułem przykładu można tutaj wskazać poddanie się nadzorowi epidemiologicznemu, kwarantannie, leczeniu, hospitalizacji czy izolacji, a także obowiązek stosowania się do nakazów i zakazów organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej służących zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych.

Warto również wiedzieć, że powstała specjalna infolinia NFZ w temacie koronawirusa pod nr 800 190 590 – czynna całą dobę, 7 dni w tygodniu. Trzymajmy się zatem, bezpiecznie, zdrowo i w najbliższym czasie szczególnie dbajmy o naszą odporność.