Świętujemy Dzień Konsumenta!

15 marca 2019

15 marca obchodzony jest Światowy Dzień Konsumenta. Ekspert prawny HaloPrawo tłumaczy kim jest konsument i jakich swoich prawach powinien pamiętać.

Kim jest konsument?

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Osoba fizyczna, by stać się konsumentem powinna nawiązać relacje prawne z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. W przypadku pojęcia konsumenta nie chodzi o cechę własną osoby fizycznej, a analizę stosunku zobowiązaniowego, z jakiego dochodzi ona roszczenia. O tym, czy podmiot jest konsumentem, czy też nie decyduje to, z kim wchodzi w relacje i jaki mają one charakter.

Czy konsument jest inaczej traktowany niż przedsiębiorca przez prawo?

Zróżnicowanie sytuacji prawnej konsumenta i przedsiębiorcy pozostaje bezsporna i została zauważona przez ustawodawcę. Znacznie silniejsza pozycja ekonomiczna oraz społeczna i organizacyjna przedsiębiorcy wymaga zapewnienia konsumentowi równorzędności materialnej, rzeczywistej, dającej mu niezbędne "wyprzedzenie" (handicap) w relacjach z przedsiębiorcą. Efektem tego są różne regulacje prawne, w szczególności ustawa o prawach konsumenta,która reguluje prawa przysługujące konsumentowi, w szczególności:

1) obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem;

2) zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa;

3) zasady i tryb wykonania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa;

4) zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość dotyczącej usług finansowych.

Innym przykładem jest ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, która określa:

1) obowiązki podmiotów uprawnionych do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich;

2) zasady prowadzenia rejestru podmiotów uprawnionych do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich,

3) obowiązki przedsiębiorców;

4) zasady prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich;

5) zadania Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w zakresie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

Wprawdzie obecnie przyjmuje się, że konsument nie jest osoba nieświadomą, którą należy zawsze chronić w kontaktach z profesjonalistą, lecz uznaje się taki model konsumenta, który traktuje konsumenta jako osobę dobrze poinformowaną, uważną i działającą racjonalnie, a więc dbającą o własne interesy. Niemniej jednak należy pamiętać, że jeżeli konsument nie zostanie pozbawiony pomocy i może liczyć na wsparcie zarówno UOKIK-u jak i miejskich rzeczników praw konsumenta.

W jaki sposób może nam pomóc UOKIK oraz miejscy Rzecznicy Praw Konsumenta?

Zakres i wachlarz pomocy jakiej może udzielić Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (jak też Miejscy Rzecznicy Praw Konsumenta) został przewidziany ustawowo. Warto pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejmuje działania w przypadku naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Natomiast w sprawach indywidualnych bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać m. in. u miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów -> www.uokik.gov.pl

O czym powinien wiedzieć konsument:

1. W przypadku korzystania z infolinii przedsiębiorcy konsument nie może zostać obciążony opłatą wyższą niż za wykonanie zwykłego połączenia telefonicznego.
2. Jeżeli rzecz sprzedana ma być wysłana konsumentowi, to przedsiębiorca odpowiada za niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru do momentu, w którym kupujący go otrzyma.
3. Konsument może odstąpić od umowy przez złożenie stosownego oświadczenia. Jego forma może być dowolna, ale dla celów dowodowych najlepiej uczynić to na piśmie.
4. Prawa do odstąpieniaod umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy lub na odległość nie stosuje się, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który przed rozpoczęciem świadczenia został poinformowany o tym, że po jego spełnieniu utraci prawo do odstąpienia od umowy.
5. W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą.
6. Rękojmia stanowi tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnioną wadą fizyczną (niezgodnością z umową) lub prawną kupionego towaru konsumpcyjnego.
7. Gwarancja stanowi dobrowolne zobowiązanie przedsiębiorcy udzielane na podstawie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy towar nie ma właściwości określonych w oświadczeniu. Gwarancja stanowi podstawę prawną do dochodzenia odpowiedzialności za wadliwy towar
8. Telemarketing – czyli bez uprzedniego wyrażenia zgody konsumenta na kontakt jest niezgodna z prawem.
9. Konsument nie może zrzec się praw przyznanych mu w ustawie. Postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż postanowienia ustawy są nieważne, a w ich miejsce stosuje się przepisy ustawy.
10. Wyroki sądu konsumenckiego, a także ugoda przed nim zawarta mają taką samą moc jak wyrok sądów powszechnych, po stwierdzeniu przez ten sąd ich wykonalności.

Jeśli masz problem prawny, który wymaga natychmiastowej porady prawnej od adwokata lub radcy prawnego - nie czekaj. Dzwoń do HaloPrawo -> 22 45 00 000. Porada prawna już od 50 PLN

Ostatnie posty