Szczepienia przeciw grypie i ich refundacja

18 listopada 2021

Sezon jesienno - zimowy sprzyja infekcjom i zachorowaniem na grypę, a w dobie pandemii koronawirusa wzbudza dodatkowo strach i przerażenie. Wiele osób zdecydowała się na szczepienie na własną rękę. Szczepienia przeciwko grypie są oczywiście dobrowolne, ale szczepienie odbywa się po konsultacji z lekarzem i wymagana jest recepta. Szczepionki co do zasady są płatne, chociaż Ministerstwo Zdrowia określa pewne wyjątki. Bezpłatne szczepienia przeciwko grypie przysługują seniorom powyżej 76. roku życia oraz kobietom w ciąży.

Prawo do bezpłatnego szczepienia mają także:

medycy i osoby zatrudnione w placówkach medycznych
farmaceuci i pracownicy aptek
diagności laboratoryjni
studenci i doktoranci uczestniczący w zajęciach z udziałem pacjentów
pracownicy pomocy społecznej
osoby przebywające w domu pomocy społecznej
nauczyciele i pracownicy oświaty

Refundacja w wysokości 50% ceny przysługuje:

osobom w wieku 65-74 lata
osobom w wieku 18-64 lata z chorobami współistniejącym
dzieciom w wieku 2-5 lat

Osoby spoza w/w grup muszą zakupić szczepionkę ze 100% odpłatnością, co może powodować pewną barierę przy podjęciu decyzji o zaszczepieniu. Koszty szczepionki oscylują od 50 zł do nawet 100 zł. Aby uniknąć zamykania firm lub też odsyłania pracowników na pracę zdalną , wielu pracodawców zastanawia się nad zrefundowaniem zaszczepienia na grypę swoim pracownikom.

Jakie niesie to skutki dla pracownika i samego pracodawcy?

Zgodnie z art. 207 § 2 pkt 3 ustawy Kodeks pracy, pracodawca ma obowiązek ochrony życia i zdrowia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, w tym obowiązek reagowania na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywania środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki.

Powyższe może stanowić swoistą podstawę prawną do wydania zarządzenia w przedsiębiorstwie w zakresie możliwości dofinansowania pracownikom szczepionek na grypę.

Z punku widzenia podatkowego, na mocy przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych pojawiło się ryzyko konieczności uznania tego rodzaju dofinansowania za przychód - tzn. wartość szczepienia byłaby przychodem ze stosunku pracy, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wartość tego świadczenia (przyjmuje się, że jest to najczęściej koszt zakupu szczepionki) opłaconego za pracownika pracodawca miałby obowiązek doliczyć do wynagrodzenia za miesiąc, w którym odbyło się szczepienie i od łącznej wartości obliczyć i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy (takie stanowisko potwierdzała m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lutego 2017 r., sygn. 1462-IPPB2.4511.768.2016.1.MG).

Powyższa kwestia budziła wątpliwości, zatem z pomocą ruszyły inicjatywy, które dotarły do Ministerstwa Finansów. Pojawiły się apele, by finansowane przez pracodawcę szczepionki były zwolnione z podatku dochodowego. W odpowiedzi na ww. inicjatywy ruszyły prace nad zwolnieniem osób fizycznych z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wartości nieodpłatnych świadczeń otrzymanych w okresie obowiązywania stanu epidemii wywołanej wirusem COVID-19, w postaci sfinansowania przez firmę szczepień ochronnych przeciw grypie.

Obecnie na mocy, Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy I Polityki Regionalnej z dnia 2 grudnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości nieodpłatnych świadczeń z tytułu szczepień ochronnych przeciw grypie, zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości nieodpłatnych świadczeń z tytułu szczepień ochronnych przeciw grypie, stanowiących u podatników tego podatku przychód.

Świadczenie, obejmuje koszt badania kwalifikacyjnego, szczepionki, przeprowadzenia szczepienia i konsultacji specjalistycznych. Zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano ogłoszony na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii w związku z COVID-19.

Z powyższego wynika, że pracodawcy mogą śmiało refundować szczepionki a nawet konsultacje medyczne z tym związane, a działania te nie stanowią przychodu dla pracownika.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U.2020.1320 t.j.
Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy I Polityki Regionalnej z dnia 2 grudnia 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od wartości nieodpłatnych świadczeń z tytułu szczepień ochronnych przeciw grypie, Dz.U.2020.2174.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 sierpnia 2021 r. w sprawie metody zapobiegania grypie sezonowej w sezonie 2021/2022 Dz.U.2021.1581
OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 21 października 2021 r. w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, Dz.Urz.MZ.2021.82