W jakich okolicznościach kierowca może stracić uprawnienia do kierowania pojazdem?

13 października 2020

Gdy mowa o utracie uprawnień do kierowania pojazdem warto zwrócić uwagę na kwestię dotyczącą pewnego istotnego podziału - na tak zwanych „młodych kierowców” i tych z nieco dłuższym stażem. Oczywiście samo doświadczenie nie spowoduje, że kierowca nie popełni wykroczenia na drodze, ale na pewno kierowca taki ma większą wprawę w prowadzeniu pojazdu. Do tego należy dodać odrobinę zdrowego rozsądku i jest duża szansa, że automobilista nie dopuści się żadnego przewinienia na ulicy. Jeśli zaś dojdzie do takiej sytuacji, to poza karą finansową czy też punktami karnymi, młodszy stażem uczestnik ruchu w pewnych okolicznościach może się liczyć z surowszymi konsekwencjami, może być to nawet pozbawienie go uprawnień do kierowania pojazdami.

Dla młodego kierowcy przewidziany jest mniejszy limit punktów karnych, którego przekroczenie powoduje już kłopoty natury prawnej. Młody uczestnik ruchu, który ma wydane prawo jazdy nie dłużej niż jeden rok, musi wziąć pod uwagę, że suma jego punktów karnych może wynosić maksymalnie 20, w tym okresie, a nie 24 jak to jest w przypadku „starszych kierowców”. W takim przypadku młodszy stażem automobilista może odzyskać uprawniania po powtórnym zdaniu egzaminów. Dodatkowo młodzi kierowcy muszą pamiętać o tak zwany „okresie próbnym” – czyli okresie 24 miesięcy po otrzymania uprawnień, w którym to czasie, jeśli popełnią przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia określone w art. 86 § 1 lub 2, art. 87 § 1, art. 92a w przypadku przekroczenia dopuszczalnej prędkości o ponad 30 km/h lub art. 98 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. Z 2019 r. poz. 821 i 1238) - mogą liczyć się z utratą prawa jazdy.

Zatrzymanie prawa jazdy za pokwitowaniem może mieć miejsce między innymi w sytuacji, kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu. Stanem nietrzeźwości nazywamy stan, w którym zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila, albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, lub zawartość alkoholu w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Natomiast o stanie po spożyciu alkoholu mówimy, gdy zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila, albo obecność alkoholu wynosi od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza. Kolejną sytuacją, w jakiej kierujący samochodem może się liczyć z utratą prawa jazdy, jest okoliczność przekroczenia dopuszczalnej prędkości w obszarze zabudowanym o 50 kilometrów na godzinę, wówczas prawo jazdy jest zabierane na okres 3 miesięcy, od momentu przekazania go organowi. Jedynie pewne specyficzne okoliczności, takie jak między innymi jazda z chorą osobą do szpitala, mogą wpłynąć na złagodzenie zatrzymania uprawnień. Ostatnim omawianym przykładem będzie przewożenie pasażerów „ponad stan” czyli ponad limit podany w dowodzie rejestracyjnym. Jeśli samochód ma w dokumentach podaną liczbę osób, które mogą się w nim poruszać, a jest to na przykład pięć, to, jeśli kierowca zdecyduje się na przewożenie zwiększonej liczby podróżnych o minimum trzy, to również w przypadku ujawniania takiego przypadku może liczyć się z konsekwencjami w postaci zabrania prawa jazdy.

Warto wspomnieć, że z możliwością utracenia prawa jazdy można mieć również do czynienia przy orzeczeniu środka karnego. Jednym ze środków karnych, jaki przewiduje kodeks karny, jest zakaz prowadzenia pojazdów. Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności, jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji – orzeczenie może być w tym przypadku fakultatywne. To od decyzji sądu zależy czy zakaz zostanie orzeczony.

Natomiast sąd orzeka obligatoryjnie zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania za przestępstwo określone w: art. 178b lub art. 180a; art. 244, jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio sąd orzeka w przypadku popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2 – był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego bądź też zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 821 i 1238)