Czym jest wydziedziczenie?

8 stycznia 2020

Polskie prawo przewiduje możliwość wydziedziczenia członków najbliższej rodziny. Czym dokładnie jest wydziedziczenie i jakie warunki należy spełnić, aby dopełnić wszelkich formalności z nim związanych?

Nie ma sytuacji bez wyjścia - prawnik HaloPrawo.pl załatwi problem prawny za Ciebie lub udzieli wyczerpującej porady prawnej. Działamy dla Ciebie! Zadzwoń i przekonaj się sam: 22 45 00 000.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić czym jest instytucja wydziedziczenia, ponieważ nie jest to po prostu nieuwzględnienie członków najbliższej rodzinny w testamencie. Spadkobierca spisując testament może nie wpisać w nim swojej małżonki, rodziców lub dzieci. Nie oznacza to, że nie mają oni prawa do majątku. W takiej sytuacji mogą oni wystąpić do spadkobierców testamentowych o tzw. zachowek. W takim przypadku spadkobiercy ustawowi mogą liczyć na spadek po zmarłym w wysokości połowy tego co przypadałoby im w związku z dziedziczeniem ustawowym, tak jakby testamentu w ogóle nie było.

I tutaj dochodzimy do sedna instytucji wydziedziczenia, ponieważ ze względu na pewne okoliczności spadkodawca ma prawo do umieszczenia w testamencie zapisów, które w stosunku do osób w nim opisanych całkowicie pozbawią je praw do spadku po nim i to wówczas mówimy o wydziedziczeniu, czyli nie tylko nie są oni powołani do spadku, ale także są pozbawieni prawa do zachowku po zmarłym.

Jak dokonać wydziedziczenia

Wydziedziczenia można dokonać tylko w drodze testamentu i może ono dotyczyć takich osób jak: małżonka, rodzice, potomkowie, czyli dzieci, wnuki, prawnuki etc.

Aby wydziedziczenie spełniało wymogi formalne muszą zostać zrealizowane następujące okoliczności:

spadkodawca powinien dokładnie wskazać osobę wydziedziczoną, tak aby nie było żadnych wątpliwości kogo ono dotyczy,
powinien wskazać konkretny powód wydziedziczenia
spadkodawca za życia nie przebaczył wszelkich "przewinień" osobie wydziedziczonej.

Przesłanki wydziedziczenia

Przesłanki, na które może powoływać się w testamencie spadkodawca dokonując tego zapisu powinny wynikać z ustawy, a wydziedziczonym może zostać osoba, która wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie, w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci lub uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Mając na myśli osobę, która postępuje wbrew woli spadkodawcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego spadkodawca może mieć na względzie na przykład: niemoralne prowadzenie się, alkoholizm.

Koniecznie należy zwrócić uwagę, że przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu. Np. zgodnie z orzecznictwem - uporczywym niedopełnieniem obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy, będącym podstawą wydziedziczenia w rozumieniu art. 1008 pkt 1 i 3 k.c. jest długotrwałe lub wielokrotne zaniedbywanie potrzeb materialnych i emocjonalnych spadkobiercy lub postepowanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, co oznacza, że zachowanie uprawnionego musi być obiektywnie naganne. Do najbardziej typowych przykładów niedopełniania obowiązków w rozumieniu art. 1008 pkt 3 k.c. należy zaliczyć brak osobistej troski czy zainteresowania chorym spadkodawcą oraz zerwanie kontaktów z nim (zob.: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12.06.2019 I ACa 211/19).

Porada prawna przez telefon? A może interwencja prawnika w Twoim imieniu? HaloPrawo.pl zapewni Ci to czego potrzebujesz. Nie czekaj, sprawdź jak to działa - https://haloprawo.pl/pl/